ความรู้เรื่องโรค

การดูแลฟันในวัยต่างๆ

Date : 30 September 2015

การดูแลฟันทารก

การดูแลฟันของทารกควรจะเริ่มดูแลตั้งแต่แรกเกิดไม่จำเป็นต้องรอให้ฟันน้ำนมจะงอก การฝึกให้เด็กดื่มและรับประทานอย่างถูกต้องจะป้องกันฟันผุในอนาคต ในขณะ6 เดือนควรให้นมแม่หรือนมผงสำหรับทารกโดยที่ไม่จำเป็นต้องให้เครื่องดื่มชนิดอื่น หลังจาก 6 เดือนเด็กเริ่มทานอาหารที่เป็นของแข็งได้ในระหว่างนี้ก็ยังให้นมแม่หรือนมผงอยู่ เมื่ออายุ 1 ปีก็ให้ดื่มนมวัวแทนนมแม่หรือนมผง ส่วนเครื่องดื่มชนิดอื่นที่อาจจะให้ในช่วงนี้ได้แก่

น้ำต้มสุกให้ระหว่างมื้ออาหารหรือในมื้ออาหาร
น้ำผลไม้เจือจาง 10 เท่าให้ระหว่างมื้ออาหารและควรให้เมื่ออายุมากกว่า 6 เดือนโดยให้ดื่มจากแก้ว

การดูแลฟันเด็กอายุ 3-10 ปี

สาเหตุที่สำคัญของฟันผุในเด็กวัยนี้ยังคงเป็นน้ำตาลเหมือนในทารกดังนั้นวิธีป้องฟันผุที่ได้ผลดีคือทำอย่างไรเด็กจะได้รับอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของน้ำตาลน้อยลง

1.ลดอาหารที่มีส่วนผสมของน้ำตาลท่านไม่จำเป็นต้องลดขนมหวานของเด็กทั้งหมดเพียงแต่ท่านลดความถี่ของการรับของหวาน และให้รับของหวานระหว่างมื้ออาหาร วิธีการลดสามารถทำได้ง่ายๆดังนี้

ของหวานหรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลผสมให้กินหรือดื่มหลังอาหารเพื่อลดอัตราการเกิดฟันผุ
ห้ามซื้อลูกกวาดไว้ในบ้านเพราะเด็กจะอมลูกกวาดบ่อยๆ ถ้าเด็กชอบอาจจะกำหนดให้รับได้เฉพาะบางวันเช่นวันอาทิตย์หลังอาหารบ่าย
ลดอาหารพวกลูกกวาด อมยิ้ม เค้ก ขนมปัง
ควรเลือกยาที่ไม่ผสมน้ำตาล
นอกจากนั้นยังต้องระวังเครื่องดื่มที่มีรสเปรี้ยว นำผลไม้ เครื่องดื่มที่มีฟองอาจจะทำให้ฟันเด็กผุ

2. เลือกของว่างที่ไม่มีน้ำตาลเด็กบางคนอาจจะหิวในระหว่างมื้อ พยายามหาของว่างที่มีน้ำตาลต่ำให้เด็กเช่น

ผลไม้ต่างๆ ฝรั่ง กล้วย แตงโม องุ่น
ผักต่างๆ เช่น แตงกวา แครอท มะเขือเทศ
ขนมปัง แซนวิส
นมหรือน้ำ
โยเกิร์ต

การดูแลฟันสำหรับผู้ใหญ่

การดูแลฟันที่ดีจะทำให้ท่านมีสุขภาพฟันและเหงือกที่แข็งแรงและเสริมความมั่นใจเมื่อเวลาออกสังคม การดูแลฟันในวัยนี้ประกอบด้วย

อาหารน้ำตาลยังคงเป็นสาเหตุที่สำคัญของฟันผุเนื่องจากวัยนี้ต้องออกนอกบ้านไปเรียนหนังสือหรือทำงานดังนั้น การที่ต้องรับประทานอาหารนอกบ้านจึงไม่สามารถควบคุมอาหารได้ ท่านจึงต้องพยายามเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลให้มากที่สุด เลือกอาหารที่มีน้ำตาลต่ำ เลือกของว่างที่มีน้ำตาลต่ำเช่นผลไม้บางชนิด เช่นฝรั่ง แตงโม ชมพู่ ท่านอาจจะเคี้ยวหมากฝรั่งที่ไม่มีน้ำตาลซึ่งอาจจะช่วยลดการเกิดฟันผุ
เครื่องดื่มหลีกเลี่ยงน้ำอัดลม น้ำหวาน หรือน้ำผลไม้ที่มีรสเปรี้ยวให้ดื่มน้ำเปล่าแทนน้ำดังกล่าว

การดูแลฟัน

แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง
ใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์
ใช้ไหมขัดฟันอย่างน้อยวันละครั้ง
ใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรค์
พบทันตแพทย์ตรวจฟันอย่างน้อยปีละครั้ง

การดูแลฟันสำหรับผู้สูงอายุ

การดูแลฟันสำหรับผู้สูงอายุก็เหมือนกับวัยอื่น วัยนี้มักจะมีแนวโน้มที่จะรับประทานอาหารที่มีรสหวานซึ่งจะทำให้ฟันผุและเกิดโรคเบาหวานได้ง่าย ดังนั้นผู้สูงอายุควรต้องลดอาหารหวานๆและให้รับประทานอาหารที่มีคุณภาพ หากใส่ฟันปลอมควรถอดมาล้างหลังอาหารและก่อนนอน

การดูแลฟันปลอม

ใช้แปรงทำความสะอาดฟันปลอมโดยใช้สบู่ที่ไม่ได้ใส่น้ำหอม ไม่แนะนำใช้ยาสีฟันเพราะจะทำให้ฟันปลอมสึกเร็ว ทำให้อายุการใช้งานสั้นลงหลังจากนั้นให้ล้างด้วยน้ำ หากท่านไม่มีฟันให้ท่านใช้แปรงนุ่มๆแปรงเหงือกและเพดาน

ให้พบทันตแพทย์ตรวจฟันปีละครั้งแม้ว่าท่านจะไม่มีฟันในปาก เพราะแพทย์จะตรวจว่าฟันปลอมพอดีกับปากหรือไม่ ตรวจว่ามีมะเร็งในช่องปากหรือไม่ สำหรับผู้ที่ใส่ฟันปลอมควรตรวจฟันปีละ 2 ครั้ง

การป้องกันฟันผุ

สาเหตุที่สำคัญของฟันผุคือการรับประทานอาหารที่มีส่วนผสมของน้ำตาล ยิ่งมีปริมาณน้ำตาลมากและรับประทานบ่อย จะทำให้เกิดฟันผุได้ง่าย งดใช้ขวดนมในการดื่มน้ำหวานให้ใช้ดื่มเฉพาะนมละน้ำเท่านั้น และห้ามมิให้เด็กอมอมยิ้มหรืออมลูกอมเพราะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดฟันผุ ควรงดการให้น้ำหวานหรืออมลูกอมเวลาต่อไปนี้ ก่อนนอน ตอนกลางคืน หรือให้เมื่อเด็กต้องการ

การให้ดื่มน้ำหวานหรืออมลูกอมเป็นเป็นเวลานาน

หากจะให้น้ำหวานแก่เด็กควรจะให้ระหว่างมื้ออาหารเพราะจะทำให้เกิดฟันผุน้อยกว่าไม่ควรให้น้ำหวานหรือลูกอมเป็นรางวัลแก่เด็กแต่ควรจะให้ของเล่นแก่เด็กแทน นอกจากเราจะตรวจปริมาณน้ำตาลในน้ำหวานแล้วยังต้องตรวจว่ายาน้ำที่รับประทานมีน้ำตาลผสมอยู่มากน้อยแค่ไหน ควรจะเลือกชนิดที่มีน้ำตาลต่ำ

เมื่อฟันน้ำนมเริ่มขึ้น

เมื่อฟันน้ำนมเริ่มขึ้นเด็กจะมีอาการมันเขี้ยวอยากจะเคี้ยว คันปากและมีน้ำลายไหล อาจจะให้อุปกรณ์ที่ทำด้วยเจลสำหรับเด็กเคี้ยวอย่าให้ขนมปังหรือของที่มีรสหวานหรือสิ่งของอื่น ๆ

การเริ่มแปรงฟัน

ก่อนฟันน้ำนมขึ้น ผู้ปกครองสามารถใช้ผ้าอ้อมหรือผ้าก๊อซชุบบ้ำอุ่นเช็ดสันเหงือกของเด็กเพื่อให้เด็กคุ้นเคยกับการทำคว่ทสะอาดช่องปากทันทีที่ฟันเริ่มขึ้นก็สามารถแปรงฟันให้เด็ก ใช้แปรงที่อ่อนนุ่มและใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์เท่าเม็ดถั่วเขียว

ปรึกษาทันตแพทย์

ทันทีที่ฟันขึ้นให้ปรึกษาทันตแพทย์เด็กเพื่อทราบวิธีป้องกันฟันผุ การเลือกแปรงสีฟัน การเลือกยาสีฟันรวมทั้งการเคลือบฟลูออไรด์ หมอฟันจะตรวจว่าเด็กมีฟันผุหรือโรคเหงือกหรือไม่ และให้คำแนะนำเรื่องการดูแลสุขภาพช่องปากและเรื่องการใช้ขวดนมที่เหมาะสม

ที่มา : สำนักงานกองทุนสนับสนุน กรมสร้างเสริมสุขภาพ

Search form

ความรู้เรื่องโรค

การดูแลฟันในวัยต่างๆ

E-NEWSLETTER